مقالات

با کرم خاردار پنبه آشنا شوید

اين آفت نه تنها به گياهان زراعي پنبه، کنف و باميه حمله مي کند بلکه به گياهان قوزک يا شغال کنف، يا بنگ کنف يا کنف وحشي Hibiscus trionum، گاو پنبه يا شال پنبه سا شال کنف يا ديو کنف Abutilon aviennae، انواع ختمي (Althaea)، پنيرک يا توله Malva sp. از خانوادة Malvaceae يا پنير کيان و همچنين به گياه خرقوزک Carchorus olitorius از خانوادة Tiliaceae حمله کرده و خسارت مي زند. کرم خاردار پنبه در ابتداي فصل که هنوز گل و قوزه هاي پنبه ظاهر نشده اند از جوانه انتهائي تغذيه و وارد ساقه مي شود و تا چند سانتي متري انتهاي ساقه که نرم و ترد است پيشروي مي نمايد و سبب خشکيدگي سر شاخه مي شود.

در بوته هائي که به اين ترتيب مورد حمله قرار مي گيرند، جوانه هاي جانبي از زير قسمت جوانه انتهائي ظاهر شده و شاخه هاي جانبي را بوجود مي آورند و بوته حالت پهن تري به خود مي گيرد. اما پس از ظهور گل و غنچه ها و قوزه ها کرم خاردار به اين اعضاء حمله کرده و آسيب وارد مي کند. خسارت کرم خاردار پنبه از چند جنبه داراي اهميت است. اين آفت چون از بذر دانه تغذيه مي کند سبب ضايعاتي قابل توجه به مزارع پنبه بذر مي گردد. ثانياً کرم خاردار به دنبال دستيابي به بذر دانه پنبه از الياف حجره هاي درون قوزه عبور کرده و باعث قطع الياف مي گردد. همچنين فضولات لارو در روي الياف محيط مساعدي براي رشد قارچهاي دوده اي بوجود آورده و الياف را کثيف و نامرغوب مي نمايد.

اگر چنانچه گل و قوزه هاي جوان مورد حمله قرار گيرند ريزش کرده و چنانچه قوزه هاي رسيده مورد حمله قرار گيرند يا اينکه اصلاً باز نمي شوند و اگر باز شوند قسمتي از قوزه باز شده و قسمت خسارت ديده باز نشده و معمولاً قابل برداشت نمي باشد.

زيست شناسي :
زمستان را به صورت شفيره در داخل پيله مي گذراند. در مناطق گرمسيري جنوب کشور در زمستان به تمام حالات تخم، لارو و شفيره مشاهده مي شود. فعاليت نسل اول بيشتر روي ميزبانهاي وحشي و در نسلهاي بعدي روي پنبه انجام مي شود. بروز آفت در مزارع پنبه قبل از ظهور غنچه و گل مشاهده مي شود و در اين موقع پرواز آفت در جوانه انتهائي بوتة جوان پنبه تخم ريزي مي کند. تخمها به صورت تک تک قرار داده مي شود و تعداد تخم از ۵۰۰-۴۰۰ عدد براي هر حشره متغير مي باشد. لارو آفت پس از خروج از تخم داخل ساقه انتهائي شده و دالان کم عمقي به طول ۳-۲ سانتي متر مي سازد. صدمات لارو آفت اغلب با صدمات لارو کرم قوزه اشتباه مي گردد. گاهي لارو ساقه پنبه را سوراخ کرده و قست بالاي شاخه را مي خشکاند. در بوته هاي آفت زده فواصل بين شاخه هاي ميوه دهنده در محل آفت زدگي کوتاه مي گردند. پس از خاتمة نشو و نماي لاروي کرم خاردار از دالان خارج شده و در انتهاي شاخه لاي جوانه ها و برگها تبديل به شفيره مي شود و پس از مدتي پروانه خارج مي گردد. در صورتي که بوته پنبه داراي گل و غنچه باشد تخمريزي پروانه روي اعضاء ميوه دهنده و جوانه هاي انتهائي به خصوص روي براکته گل و غنچه مشاهده مي شود. لارو آفت پس از خروج از تخم در جستجوي غنچه و قوزه مدت کوتاهي به حالت سرگردان به اطراف مي رود و در اين نسل و نسلهاي بعد اعضاء ميوه دهنده را مورد حمله قرار مي دهد. در اواخر تابستان و اوايل پائيز که بوته مجدداً شاخه هاي جوانتري مي دهد لارو آفت گاهي از جوانه انتهائي تغذيه و رأس شاخه جوان را سوراخ کرده و به داخل ساقه مي رود. کرم خاردار پنج سن لاروي داشته و چهار نوبت پوست عوض مي کند. لاروهاي سنين ۳-۱ معمولاً با استفاده از ترشحات آب دهان که در مجاورت هوا تبديل به تار مي شود. در موقع ضرورت از محل استقرار آويزان شده و از شاخه اي به شاخه ديگر نقل مکان مي نمايند. در شرايط مناسب يک عدد لارو ممکن است چند عدد غنچه و يا ۴-۲ قوزه جوان را مورد حمله قرار دهد. سوراخ دخولي لارو در جوانه ها اغلب يک عدد و در قوزه ممکن است ۴-۲ عدد باشد.

لارو کرم خاردار پس از خاتمه نشو و نما از محل تغذيه بيرون آمده و روي جوانه انتهائي اطراف کاسبرگ سطح قوزه، اطراف براکته متصل به دم قوزه روي شاخه، داخل قوزه هاي باز شده، لاي برگهائي که روي زمين ريخته اند و گاهي در سطح خاک در داخل پيله اي تبديل به شفيره مي شوند. مدت نشو و نماي يک نسل آفت در تابستان حدود يک ماه، در بهار و پائيز به طور متوسط ۶۰-۵۰ روز و در زمستان ۴ ماه به طول مي انجامد. در خوزستان ۸-۷ نسل، در گرگان و مازندران ۸-۶ نسل و در خراسان ۶ نسل در سال دارد.

کنترل :
۱) تاريخ کاشت: کاشت زودتر پنبه و برداشت زودتر آن در پائيز اغلب سبب مي شود که در موقع ظهور آفت گياه بتواند خسارت را تحمل نمايد.
۲) زير خاک نمودن بقاياي پنبه با شخم عميق پائيزه.
۳) دفع علفهاي هرز و ميزبانان آفت در اطراف مزرعه.

کنترل شيميايي :
۱) کارباريل (سوين) WP۸۵% و ۳ کيلوگرم در هکتار ۲-۱ نوبت
۲) آزينفوس متيل (گوزاتيون) EC۲۰% و ۵ ليتر در هکتار.

منبع : نیاز مرکزی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *